Avondje uit

Gisteravond ben ik met mijn mennonietse collega, Elfriede, meegegaan naar de diploma-uitreiking van de nieuwe lichting leraren, een soort Pabo dus. Deze opleiding is van de drie kolonies gezamelijk, en ieder jaar studeren er ongeveer 15 studenten af, om vervolgens op 23-jarige leeftijd voor de klas te gaan staan.

De uitreiking vond plaats in de aula, een bovenzaal met een laag plafond en een hele ouderwetse inrichting. Eerder heb ik hier ook al een muziekvoorstelling meegemaakt, en ben ik erachter gekomen dat de mennonieten een hele andere invulling geven aan het woord 'sfeer', dan wij gewend zijn. Naast de ouderwetse inrichting met eenvoudige houten oncomfortabele stoelen, blijft ook het TL-licht fel branden, en de airco hard loeien. Op dat laatste was ik ditmaal voorbereid door een extra vest mee te nemen, want de vorige keer was ik na afloop totaal verkleumd.

De studenten droegen op z'n Amerikaans een zwarte lange cape, met een gele overslag, en zo'n vierkant hoofddeksel met een geel flosje, die bij de officiele uitreiking van links naar rechts wordt geplaatst, als teken van geslaagd zijn. Er zijn vast officiële benamingen voor deze outfits naar Amerikaans gebruik..

Er volgden allerlei praatjes, voornamelijk in het Duits, soms in het Spaans, en een enkele keer Guaraní, wat als tweede officiële taal van Paraguay ook een gegeven vak is op de scholen in de kolonies. De mennonieten zijn in ieder geval talenwonders. Zeker de jongeren, die in principe niet beter weten dan dat zij in het tweetalige Paraguay geboren en getogen zijn.
De praatjes werden afgewisseld door zang.

Wat mij het meeste opviel tijdens deze avond is dat zelfs een diplomauitreiking vermengd is met het religieuze aspect; een weerspiegeling van het alledaagse leven in de kolonies dus. Zo bestond het koor uit de vers afgestudeerden, samen met de studenten van de andere jaarlichtingen. De gehele school vormt dus automatisch ook een eigen koor. De liederen waren voornamelijk religieus (christelijk). Ik kon niet alles goed volgen, maar woorden als 'halleluja' zijn natuurlijk universeel. Op een gegeven moment kwam er een man naar voren die weer een mooie 'preek' hield, maar ditmaal echt een preek, want voordat ik het wist zat de gehele menigte met gebogen hoofd te bidden.
Overigens hoorde je midden in het gebed de cassetterecorder van de geluidsman uitklikken, en moest hij het bandje omdraaien. Slechte timing ;)

Waar de mennonieten veel belang aan hechten, is dat je het goede leven leidt, en daarin succesvol bent. Wanneer je daarin ook nog 'ns het voortouw neemt, is er veel respect voor je. Dit zag je duidelijk terug in het feit dat een van de gediplomeerden een extra prijs kreeg, vanwege zijn uitmuntende prestaties, en zijn persoonlijkheid waar iedereen een voorbeeld aan kan nemen. Ik kon het me voorstellen bij hem: iemand die beste vriendjes is met de leraren, joviaal, snugger met een grapje hier en daar, maar daarbij ook keurig God dankt in zijn speech, zijn ouders, en zijn vrouw (want natuurlijk is hij getrouwd toen hij 20 jaar was). Kortom, een zoon/schoonzoon om trots op te zijn.

Na afloop liepen de verse leraren een voor een weer de zaal uit, dit keer onder een soort jaren '90 stevig disco nummertje, waar zelfs ík een beetje van schrok; het was dan ook nogal onverwacht anders. Buiten was er de gelegenheid om hen te feliciteren.

Daarna heeft Elfriede me nog even wat rondgereden in Filadelfia by night. Iets wat zij, voordat ze kinderen kreeg, altijd graag deed met haar man als zaterdagavond-besteding. Ze wees me op de 'red light' zone van Filadelfia, waar een paar indiaanse 'meisjes van de straat' rondparadeerden in korte rokjes. Voor de mennonieten is de vrij recente verschijning van deze meisjes (meestal Ayoreo indianen) een duidelijk voorbeeld van de aftakeling van de kolonies. Terwijl het van mijn kant uit gezien een duidelijk voorbeeld is van de moedeloze situatie waarin de indianen zich bevinden. Er zijn immers toch altijd nog maar weinig vrouwen die puur uit plezier voor prostitutie kiezen. Maar goed, kan me ook wel voorstellen dat het vanuit de mennonieten gezien een overlast is, en een van de 'negatieve invloeden van buitenaf'. Ze vechten om hun traditionele, ideale wereld in stand te houden, maar de economische successen van de kolonies trekt mensen van buitenaf aan, zowel latino's als indianen. Meer mensen dan de kolonies willen en nodig hebben..

Onderweg kwamen we ook nog mennonietse jongeren tegen die papa's 4WD geparkeerd hebben staan in een achteraf straatje, en vanuit de achterbak stiekem bier drinken. Volgens Elfriede is dit de jeugd die buiten het perfecte straatje valt, en daardoor de verkeerde weg op slaat. Zij vertelt dat er een enorme sociale druk en controle is binnen de kolonies. Wanneer je niet binnen dat perfecte straatje valt, wordt er over jou en jouw familie gesproken, en laat men je links liggen. Het feit dat die jongeren wel in hun papa's grote auto rijden, is omdat ouders tegenwoordig niet meer weten hoe liefde te geven aan hun kinderen. Het is immers makkelijker om hen kado's te geven (gezien de economische voorspoed van veel mennonieten in een relatief korte tijd!). Materialisme heeft zich alom verspreid, en er zijn en worden enorme villa's gebouwd in het centrum van Filadelfia, compleet met binnenzwembaden, en een keurige groene voortuin (zelfs midden in de grote droogte, terwijl indiaanse kinderen overlijden aan uitdroging).
Inderdaad, je kunt je voorstellen dat de oude garde vindt dat het totaal de verkeerde kant op gaat met de kolonies. Zij kennen immers het leven als vluchteling nog, en hebben hard gewerkt om vanuit niets een bestaan op te bouwen. De nieuwe generaties leven op hun successen, en kennen het harde werkende leven daaraan voorafgaand niet. Zij groeien zelfs op met het idee dat er altijd water is, zoveel als zij willen. En dát in deze droge Chaco..

Zo zie je maar, zelfs een zaterdag 'avondje uit' levert weer een heleboel nieuwe weetjes op!