TEGEN de Trans-Chaco Rally!!!

Kreeg al van verschillende kanten de vraag of het wel goed met me ging, omdat ik al een hele week niets van me heb laten horen..;)

Het gaat prima hier. Begin me echt al thuis te voelen. Voelt alsof ik hier al veel langer zit dan een maand. Inmiddels heb ik wat taken op het werk, dus daar ben ik erg blij mee. Ik neem bijvoorbeeld de komende tijd het maandelijkse bulletin voor mijn rekening. Dit is een info-krant over de activiteiten van PCI, bedoeld voor intern gebruik, maar ik denk dat ik het ook naar het Engels ga vertalen, zodat het voor externe communicatie (o.a. richting NL) gebruikt kan worden. Ik krijg er behoorlijk de vrije hand in, dus ik kan zelf de ideëen opperen (wat ook wel verwacht wordt). Het bulletin bestond al, maar is opgehouden in 2006 vanwege personeelstekort. Heb bedacht dat de eerste maar een speciale editie wordt over mij.. Kan ik mezelf even goed introduceren, wat over NL vertellen, mijn eerste indrukken van PCI (waar Carlos nieuwsgierig naar is), PCI en haar netwerk schematisch weergeven (om zelf een duidelijk overzicht te krijgen, en als overzicht voor elke nieuwe 'bezoeker'), wat wellicht ook op de nieuwe website gezet kan worden straks. PCI heeft namelijk tientallen organisaties waar ze op een of andere manier mee gelinked is. Ook wil ik wat schrijven over mijn ervaringen in Suriname. Dat is nu eenmaal mijn enige ervaring met inheemse comunidades, en onbewust vergelijk ik het constant met de situatie hier.
Anyway, wordt nog een flinke uitdaging, waar ik best nog wel even mee bezig ben, want het moet natuurlijk volledig in het Spaans.
Verder heb ik tussendoor wat vertaalwerk (van engels naar spaans), en ga ik af en toe met collega's mee naar verschillende plaatsen/activiteiten.

Zo ben ik dinsdag onverwachts meegegaan met Andy en Martha naar een soort debat/protestactie over de Trans-Chaco Rally die hier jaarlijks gehouden wordt. Dit vond plaats in Mariscal, zo'n 80 km verderop. Andy en Martha zijn gegaan in opdracht van ACHA, een nationaal forum dat tegen de Rally is. De Rally vindt namelijk plaats op openbare wegen in de Chaco gedurende 3 dagen. De wegen die gebruikt worden zijn lang niet allemaal geasfalteerd (wat betekent dat er 3 dagen lang ongeveer geen zicht is vanwege de stof in de lucht, wat gezondheidsklachten met zich meebrengt), en grenzen op veel plaatsen direct aan comunidades/huizen. Ten eerste is het dus levensgevaarlijk. Ten tweede is het slecht voor het milieu. Naast de milieuvervuiling door de raceauto's, betekent de Rally ook heel veel extra afval van de vele bezoekers die op de populaire Rally afkomen (en de mensen uit de stad hebben een hele andere mentaliteit, volgens de Chaqueños). Ten derde vinden er activiteiten plaats als seks met (te) jonge (vaak Inheemse) meisjes door de bezoekers.

Voordat we naar Mariscal reden hebben we een bezoek gebracht aan de moeder van Cynthia (een collega die op het moment vanwege haar bevalling niet werkt). Haar huis grenst aan een weg waar de auto's voorbij racen. Walter, haar zoontje (nu 12 jr), is een aantal jaren geleden aangereden door zo'n auto, en heeft zware verwondingen opgelopen. De auto was uit de bocht gevlogen. Nog altijd heeft hij fysiotherapie en pijn. We hebben een tijdje met haar gepraat, en tijdens het gesprek werd ze emotioneel. Ze hebben er zoveel ellende door gehad. We hebben Walter vervolgens meegenomen om zijn verhaal te kunnen doen tijdens het debat. Toen we in Mariscal aankwamen, was het nog maar de vraag of Walter zou kunnen spreken. Het debat was georganiseerd door de Touring Club (TACPy), wat een nationale organisatie is, in 1924 opgezet ten behoeve van autoverkeer, en inmiddels is het een grote organisatie die zich ook met ontwikkeling bezig houdt (o.a. toerisme). Zie website http://www.tacpy.com.py/v3/index.php De Rally is opgezet door deze Touring Club, en zij zijn dus onze 'tegenpartij'. Dit jaar is de Rally uitgesteld, vanwege het weer, en vanwege protesten. Maar nu gaat de Rally toch plaatsvinden volgende week. Op deze korte termijn hebben ze dan nog even een 'openbaar debat' georganiseerd.
Terwijl we naar Mariscal reden haalden we onderweg de grote bussen van de TACPy in, vol met mensen vanuit de stad om TACPy te vertegenwoordigen. Het hele gebeuren was weinig bekend gemaakt in het land, en inschrijven om je woordje te doen, moest een aantal uren van tevoren gebeuren (wat ook niemand wist). Het debat werd gehouden in een soort loods, en was afgeladen vol met mensen, veel blanken met gele t-shirts van TACPy, en veel Indígenas, dorpsbewoners die opeengestapeld voor de ramen vanaf buiten meeluisterden in de snikhitte. Andy stond vooraan bij de pers met zijn camera. Martha had gelukkig een stoel gevonden (zij is zwanger), en ook Walter hebben we naar voren geduwd. Ik bleef achter tussen de menigte. Drie uur lang in de hitte tussen de massa staan, naar Spaans/Guaraní luisterend. Ik hield het niet meer uit! Wat gaan mensen toch stinken in zo'n menigte! Ik heb me toch maar naar voren gedrongen, vooral omdat ik het wel echt interessant vond, en het niet wilde missen vanwege irritatie. Ik vond een plekje tegen de muur, waardoor ik af en toe even op de grond kon zitten (uitkijkende dat ik niet vertrapt werd), en wat kon schrijven en foto's maken. Eerst werd er een uur lang verhaal gedaan door TACPy, waarbij ze ook de nadelen opnoemden van de Rally, maar deze natuurlijk ontkrachtten door "wij zijn TEGEN ouders die niet goed op hun kinderen letten tijdens de Rally", en "alle nadelen zijn maar tijdelijk, gedurende 3 dagen". Vervolgens was er gelegenheid om in te schrijven om je woordje te doen. Gelukkig was dit aangepast dus (om duidelijk te maken hoe 'democratisch' ze zijn). De mensen duwden zich naar voren. Ook Martha met Walter, wat lukte. Na een half uur werd de inschrijving gestopt, en werden mensen om de beurt opgeroepen om in 5 minuten zijn/haar woordje te doen. Het werd me al gauw duidelijk dat bijna iedereen VOOR de Rally was! Toen de vertegenwoordiger van ACHA naar voren kwam en haar TEGEN-woord deed, werd zij keihard uitgefloten door het publiek. Ik hoorde een Indiaanse leider naast mij zeggen dat zij helemáál niet de Indianen vertegenwoordigde. "Zij weet er niets vanaf, want zij is niet een van ons." (Ze is een buitenlandse met een ketting met een groot kruis om haar nek..). Op een gegeven moment was Walter aan de beurt, als enig kind. Van tevoren had hij me verzekerd dat hij het helemaal niet eng vond om voor zo'n groep te staan. Maar toen hij eenmaal de microfoon in handen had, en zijn verhaal begon, moest hij huilen. Ik vond het ontzettend naar. Zo'n kind voor zo'n massa die duidelijk een andere mening heeft! Wat dapper zeg! Zie je mij niet doen! Ergens bekroop me ook wel het gevoel; hadden we dit wel moeten doen, zo'n jong kind voor de microfoon zetten.. Maar ja, het is niet mijn strijd, ik weet er weinig van, en hij wilde het echt graag doen, en bovendien is hij degene die nog dagelijks de consequenties meemaakt van het ongeluk. Dus logisch is hij heel erg fel in zijn mening over de Rally.
Gelukkig kwamen er later wel twee journalisten naar Walter toe, om te vragen of hij zijn verhaal nog een keer wilde doen, alleen voor hen. Dat was natuurlijk veel beter, zonder zo'n mensenmassa voor je neus. Kon hij toch zijn verhaal nog kwijt.

Het hele gebeuren duurde tot een uur of 7. Pfff! Gelukkig werd het het laatste uurtje wat minder druk, en kon ik een stoel te pakken krijgen, en wat terere meedrinken.
Martha vertelde me naderhand dat ze heel erg teleurgesteld en bedroefd was. "De mensen geven er gewoon niks om". Ik vroeg haar hoe het kon dat bijna iedereen VOOR was. Ze zei dat de mensen die spraken geselecteerd waren van tevoren. Bovendien was het debat nauwelijks kenbaar gemaakt aan het grote publiek, en was het op zo'n korte termijn dat mensen ten eerste te ver moeten rijden, en ten tweede denken: "Wat heeft het voor zin, die Rally houden we echt niet meer tegen, hoor." Er zijn best wel wat comunidades die VOOR de Rally zijn, maar deze hebben dan ook economisch voordeel bij de Rally, door hun ligging, of door wat ze te bieden hebben aan technische service, voedsel, etc. De vertegenwoordigers van deze dorpen werden dan ook geselecteerd om te spreken. Ik vroeg aan haar of zij denkt dat het merendeel van de Chaqueños VOOR of TEGEN is. Haar antwoord was dat ze dat niet zeker weet, maar dat ze wél zeker weet, via de contacten met vele NGO's en het werk in de comunidades, dat veel Chaqueños tegen zijn, veel meer dan nu bleek uit dit debat..

Het debat heeft het nieuws gehaald, een aantal uren later, maar Walter helaas niet..

We reden naar huis, in stilte. Met hoge snelheid ontweken we paarden, vossen, en gordeldieren op het onverlichte (en lekker warme) geasfalteerde wegdek..